هستی‌شناسی، روش‌شناسی، و رابطه‌ آنها در طبیعت‌گرایی فلسفی

نویسندگان

    حامد بیکران بهشت * پژوهشگر گروه مطالعات علم، مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران h.bikaraan@irip.ir
    حسین شیخ‌رضایی عضو هیأت علمی گروه مطالعات علم، مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران

کلمات کلیدی:

طبیعت‌گرایی فلسفی, طبیعت‌گرایی هستی‌شناختی, طبیعت‌گرایی روش‌شناختی, تقدم معرفتی, سنت پژوهشی

چکیده

طبق تلقی غالب، طبیعت‌گرایی دیدگاهی است که با دو آموزه‌ی فلسفی، یعنی طبیعت‌گرایی هستی‌شناختی و طبیعت‌گرایی روش‌شناختی، مشخص می‌شود. با چنین توصیفی از طبیعت‌گرایی، این پرسش پیش می‌آید که این دو آموزه چه ارتباطی با هم دارند که هر دو، «طبیعت‌گرایی» خوانده می‌شوند؟ در این مورد چهار دیدگاه وجود دارد: عدم ارتباط این دو آموزه با هم، تقدم معرفتی طبیعت‌گرایی هستی‌شناختی بر طبیعت‌گرایی روش‌شناختی، تقدم معرفتی طبیعت‌گرایی روش‌شناختی بر طبیعت‌گرایی هستی‌شناختی، و ارتباط داشتن این دو آموزه بدون تقدم یکی بر دیگری. در این مقاله، این دیدگاه‌ها یک به یک به اجمال معرفی و ارزیابی می‌شوند، و تلاش می‌شود تا نشان داده شود که هیچ‌یک از آن‌ها دیدگاهی قابل قبول و باکفایت نیست. سپس پیشنهادی جایگزین برای توصیف طبیعت‌گرایی مطرح می‌شود که طبق آن، مسأله‌ی ارتباط آموزه‌های طبیعت‌گرایی منحل می‌گردد. به طور خلاصه، برای توصیف طبیعت‌گرایی از مدل سنت‌های پژوهشی لاودن، که در اصل برای تبیین تطور علم در تاریخ و مسایل مربوط به آن پیشنهاد شده است، استفاده می‌کنیم.

دانلود

چاپ شده

۱۴۰۱/۰۳/۳۱

شماره

نوع مقاله

مقالات

مقالات بیشتر خوانده شده از همین نویسنده

<< < 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 > >>