ارزیابی برهان پیامد ون اینوگن در برابر مسئولیت اخلاقی
کلمات کلیدی:
«برهان پیامد», «ون اینوگن», «مسئولیت اخلاقی», «اصل امکانهای بدیل», «الگوی فرانکفورتی»چکیده
چکیده: برهان غیرمستقیم پیامد در پی آن است که با تشبّث به اصل امکانهای بدیل ناسازگاری تعین‌گرایی علّی و مسئولیت اخلاقی را نشان دهد و از این‌رو از یکسو مدعی است که تعین علّی موجب می‌گردد که کنش‌های انسان برآمده از رخدادهای گذشته و قوانین طبیعت و در نتیجه فاقد امکان بدیل باشد، و از سوی دیگر تأکید می‌کند که مسئولیت اخلاقی انسانها به چنین آزادی انتخاب و کنشی برای برگزیدن و کنشگری محتمل خلاف واقع متکی است. بدین‌ترتیب از منظر ون‌اینوگن ترسیم جهان متعینی که به نحو معناداری بتوان در آن عامل‌های اخلاقی را از منظر اخلاقی در قبال فعل و یا ترک فعل‌شان مسئول قلمداد نمود ناممکن خواهد بود. در این مجال به تبیین و ارزیابی دو مؤلفه مدعای ون اینوگن در چارچوب فلسفه اسلامی و نسبت ضرورت سابق علّی و اختیار عامل در آن و نیز الگوی فرانکفورتی و رابطه مسئولیت اخلاقی شخص و امکان بدیل برای وی خواهیم پرداخت. واژگان کلیدی: برهان پیامد. ون اینوگن. مسئولیت اخلاقی. اصل امکان های بدیل. الگوی فرانکفورتی
