ابتنای ایمان دینی بر معرفت عقلی از منظر غزالی

نویسندگان

    عبداله محمدی * عضو هیئت علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران ab379@chmail.ir

کلمات کلیدی:

ایمان, غزالی, ایمان‌گرایی, ابتناء ایمان بر دلیل, استدلال عقلی

چکیده

نحوه رابطه ایمان با دلیل عقلی از مسائل مهم فلسفه دین است. غزالی به منزله منتقد جدی فلسفه و کلام، از سویی علم کلام را حرام و عموم مردم را از ورود به این علم نهی می‌کند و از سوی دیگر انتقادات جدی بر کسانی دارد که سعی دارند ایمان دینی را بر پایه‌های دلایل کلامی و عقلی استوار کنند. وی ایمان مبتنی بر دلیل عقلی را در معرض شبهات و به همین دلیل زوال‌پذیر و ایمان عوام را راسخ‌تر از ایمان مبتنی بر دلایل عقلی می‌داند. غزالی معتقد است ایمان عموم مسلمین صدر اسلام نیز ایمان تقلیدی بوده است که با عبادت و قرائت قرآن تقویت شده است. مخالفت غزالی با کاربست روش عقلی در ایمان، تا حدی است که بسیاری وی را ایمان‌گرای مسلمان دانسته‌اند. در این مقاله ابتدا دیدگاه غزالی شرح و سپس به مهمترین کاستی های نظریه وی در باب ایمان اشاره شده است. تفسیر غزالی از ایمان، زمینه‌ساز نسبیت‌گرایی و کثرت‌گرایی در دین است. وی به رابطه ایمان و تصدیق نظری بی‌توجه بوده و گزارشی ناقص از سیره پیامبر(ص) را ملاک قرار داده است.

دانلود

چاپ شده

۱۴۰۱/۰۳/۳۱

شماره

نوع مقاله

مقالات