کمیت قیاس شرطی نزد شمس الدین سمرقندی

نویسندگان

    اسدالله فلاحی * مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران falahiy@yahoo.com

کلمات کلیدی:

منطق ربط, قیاس اقترانی شرطی, شمس الدین سمرقندی, کمیت

چکیده

شمس الدین سمرقندی که در بحث قیاس شرطی دیدگاهی نو در برابر ابن‌سینا پیش نهاده است، از 19 ضرب منتج سینوی 12 ضرب را نامعتبر می‌داند. در مقالة دیگری نشان داده‌ایم که اگر تنها «کیفیت» گزاره‌ها را در نظر بگیریم میان قیاس‌های سمرقندی و منطق ربط مطابقت شگفت‌انگیزی وجود دارد. در این مقاله، اما، نشان می‌دهیم که اگر «کمیت» گزاره‌ها را نیز در نظر آوریم این مطابقت از میان می‌رود. دلیل این مسئله آن است که در بحث از سورهای جزئی شرطی، سمرقندی مانند ابن‌سینا دچار این اشتباه شده است که می‌توان تحلیلی از «لزومی جزئی» ارائه کرد که متمایز از لزومی کلی و اتفاقی جزئی باشد. هر تحلیلی که تا کنون از لزومی جزئی ارائه شده است به «همیشه‌صادق» شدن آن انجامیده و نه سمرقندی، نه ابن‌سینا و نه هیچ منطق‌دان دیگری تا کنون نتوانسته است از این ایراد بگریزد.واژگان کلیدی:منطق ربط، قیاس اقترانی شرطی، شمس الدین سمرقندی، کمیت

دانلود

چاپ شده

۱۴۰۱/۰۳/۳۱

شماره

نوع مقاله

مقالات