ارزیابی انتقادهای بوغوسیان به برساخته‌انگاری تبیین عقلانی باور
کلمات کلیدی:
برنامة قوی, دیوید بلور, تبیین باور, برساخته‌انگاری, پل بوغوسیان, اصل تقارن, تعین ناقصچکیده
پل بوغوسیان در کتاب هراس از معرفت، برساخته‌انگاری تبیین باور را یکی از آراء برساخته‌انگارانه از معرفت معرفی می‌کند. نسخة قوی این رأی علت باور را منحصراً عوامل اجتماعی می‌داند و هیچ نقشی برای دلایل معرفتی قائل نیست. اما نسخة ضعیف آن، اگر چه نقشی برای دلایل معرفتی در ایجاد باور قائل است، آن را بدون مداخلة عوامل اجتماعی کافی نمی‌داند. بوغوسیان نسخة قوی برساخته‌انگاری تبیین باور را صریحاً و نسخة ضعیف آن را تلویحاً به برنامة قوی نسبت می‌دهد و استدلال‌هایی در رد هر دو نسخه اقامه می‌کند. من در این مقاله، نشان خواهم داد که انتقادهای وی یا بر استدلال‌هایی ناموفق یا بر تلقی‌ای نادرست از برساخته‌انگاری برنامة قوی مبتنی است. این برنامه دلایل معرفتی را در ایجاد باور بی‌تأثیر یا ناکافی نمی‌داند؛ بلکه خودِ دلایل معرفتی را برساخته یا قوام‌یافتة علایق و منافع اجتماعی می‌داند. بنابراین، برنامة قوی منکر گفتمان عقلانی نیست و حامیان آن بدون افتادن به دام خودشکنی یا تناقض می‌توانند در دفاع از خود نیز استدلال کنند.
