تأثیر تعالیم سهروردی بر اندیشه‌های افضل‌الدّین کاشانی در زمینۀ حکمت نظری و عملی

چکیده

در جُستار حاضراین پرسش پاسخ خواهیم داد که آیا افضل‌الدّین در حکمت نظری و حکمت عملی متأثر از سهروردی بوده است یا خیر؟ و آیا می‌توان با تحلیل و بررسی مضامین فلسفی در آثار این هر دو فیلسوف به این نتیجه رسید که افضل با دسترسی به آثار سهروردی، به‌ویژه کتاب حکمة‌الاشراق، شناخت کاملی از حکمت اشراق و پروژۀ احیاء حکمت فهلوی سهروردی داشته است؟ در تقریرات افضل‌الدّین نوشته‌ای با عنوان «وصیّت حکما» به چشم می‌خورد که ترجمۀ فارسی وصایای سهروردی در پایان تلویحات است. این توجّه افضل به دستورهای سلوکی سهروردی، تأثیرپذیری او از بُعد عملی حکمت اشراق را نشان می‌دهد. همچنین بررسی مضامین فلسفی و حِکمی رساله‌های افضل بر ما روشن می‌سازد که وی در بُعد نظری حکمت نیز متأثر از حکمت اشراق سهروردی است؛ به‌ویژه آنکه او با قرار دادن اساس فلسفۀ خود بر آگهی و ناآگهی حکمت اشراق سهروردی را در آثار خود تبیین کرده است.