اصول اخلاقی
اصول اخلاقی
بیانیه شفافیت در استفاده از هوش مصنوعی
با توجه به پیشرفتهای سریع در حوزه فناوریهای مبتنی بر هوش مصنوعی، بهویژه در زمینه نگارش متون علمی، ترجمه، تحلیل دادهها و بازبینی نگارشی، مجله علمی ما بر آن است که استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی در فرآیند تهیه، داوری و انتشار مقالات را با شفافیت کامل و در چارچوب اصول اخلاق نشر علمی اعلام و مدیریت نماید.
این مجله در راستای پایبندی به اصول اخلاقی و حرفهای نشر، بهویژه دستورالعملهای انجمن جهانی سردبیران مجلات پزشکی (WAME)، استفاده از هوش مصنوعی در فرآیند نگارش، داوری و ویرایش علمی را با رعایت شرایط زیر مجاز میداند:
-
استفاده شفاف و مسئولانه: نویسندگان موظفاند در صورت بهرهگیری از ابزارهای هوش مصنوعی (از جمله اما نه محدود به ChatGPT، Grammarly، DeepL و غیره) در تهیه هر بخش از مقاله (مقدمه، مرور ادبیات، نتایج، بحث، ترجمه، نگارش مجدد و...)، این موضوع را در بخش تقدیر و تشکر یا پاورقی صفحه اول بهصورت شفاف اعلام نمایند.
-
عدم انتساب هوش مصنوعی بهعنوان نویسنده: مطابق دستورالعمل WAME، هیچ ابزار یا سامانه هوش مصنوعیای نمیتواند بهعنوان نویسنده مقاله علمی در نظر گرفته شود؛ زیرا فاقد مسئولیتپذیری اخلاقی و قانونی است.
-
بررسی انتقادی و اعتبارسنجی انسانی: تمامی محتواهایی که با کمک هوش مصنوعی تولید میشوند باید توسط نویسندگان انسانی بازبینی، اصلاح و تأیید شوند. مسئولیت کامل در قبال صحت، اصالت، و انسجام مطالب نهایی با نویسندگان انسانی است.
-
استفاده در داوری علمی: داوران در صورت استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی برای تحلیل متون یا کمک در نوشتن بازخوردها، باید از ورود اطلاعات محرمانه مقالات به این ابزارها خودداری کرده و در صورت استفاده، محرمانگی دادهها را رعایت نمایند.
-
نقض احتمالی اصول اخلاقی: استفاده نابجا از هوش مصنوعی که منجر به تحریف دادهها، تولید اطلاعات نادرست، یا سرقت علمی شود، نقض آشکار اصول اخلاقی نشر تلقی شده و پیامدهای حقوقی و اخلاقی بههمراه خواهد داشت.
-
بازبینی مستمر سیاستها: با توجه به پویایی حوزه هوش مصنوعی، سیاستهای مجله در این خصوص بهصورت مستمر مورد بازنگری قرار گرفته و در صفحه رسمی مجله بهروزرسانی خواهد شد.
بدین ترتیب، مجله ما به رعایت دقیق و صادقانه اصول شفافیت در استفاده از هوش مصنوعی پایبند بوده و خود را متعهد به پیروی از بیانیه رسمی WAME با عنوان "Recommendations on Chatbots and Generative Artificial Intelligence in Relation to Scholarly Publications" میداند.
جهت مطالعه کامل این دستورالعمل میتوانید به پیوند زیر مراجعه فرمایید:
https://wame.org/page3.php?id=106