تبیین دلایل ابن‌سینا برای اسناد صدق و کذب به گوینده خبر در تحلیل قضیه

نویسندگان

    حمید علایی نژاد * پژوهشگر پسادکتری، گروه فلسفه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران hamid.alaeinejad@gmail.com
    محمدمسعود خداوردی کارشناسی ارشد علوم حدیث - کلام و عقاید، گروه کلام، دانشکده علوم و معارف اسلامی، دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران

کلمات کلیدی:

کلیدواژه‌ها صدق, قضیه‌ بالقوه, قضیه‌ بالفعل, مشکل دوری‌ بودن, منطق سینوی

چکیده

چکیده یکی از مشخصه‌های نظام منطق سینوی، چگونگی بیان چیستیِ قضیه است. در این نظام از منطق قضیه قولی دانسته شده است که می‌توان گوینده‌ی آن را در آن‌چه اظهار کرده صادق یا کاذب دانست؛ درحالی‌که در دیگر نظام‌های منطق صدق و کذب را ویژگیِ خود قضیه دانسته‌اند. در مقاله‌ی حاضر تلاش کرده‌ایم تا با ارائه‌ی تبیینی نوین از این مشخصه‌ی منطق سینوی، دلایل این بیان از قضیه و برتری آن را نسبت به دیگر نظام‌های منطق ارسطویی مشخص نماییم. بر اساس این تبیین می‌توان دلیل ابن‌سینا را در بیان خود در مورد قضیه این‌چنین بیان نمود که اولاً او درصدد ارائه‌ی معیاری برای تشخیص قضیه بوده است تا از مشکل دور در تعریف قضیه رهایی یابد؛ ثانیاً ازآن‌جایی‌که ابن‌سینا نه قضیه بالقوه بل‌که قضیه‌ی بالفعل را حامل اولیه‌ی صدق و کذب می‌داند، صدق و کذب را به گوینده‌ی قضیه‌ی بالفعل، یعنی شخصی نسبت می‌دهد که حکمی را اظهار می‌کند.

دانلود

چاپ شده

۱۴۰۱/۰۳/۳۱

شماره

نوع مقاله

مقالات

مقالات بیشتر خوانده شده از همین نویسنده